حلوا کشی شوشتر
حلوا کشی شوشتر
حلوا کشی یکی از محبوب‌ترین شیرینهای شوشتر است که هنگام سروِ گرم، مثل پنیر پیتزا کش می‌آید.
پایهٔ اصلی آن اردهٔ مرغوب شوشتری و شیرهٔ خرماست و به‌عنوان سوغات شوشتر بین مسافران و گردشگران ورودی به شوشتر بسیار پرطرفدار است.
در اینجا، به‌صورت کاربردی دربارهٔ مواد اولیه، ارزش غذایی، خواص و نکات مصرف صحبت می‌کنیم و تفاوتش با دیگر حلواهای شوشتر را می‌گوییم.
حلوا کشی چیست؟
حلواکشی شوشتر نوعی فرآوردهٔ کنجدی بومی جنوب ایران است که بافتی کشسان و رشته‌ای دارد.
با سرد شدن، لطیف و برشی می‌شود و می‌توان آن را در صبحانه یا میان‌وعده مصرف کرد.
مواد اولیهٔ استاندارد
- اردهٔ کنجد مرغوب شوشتری
- شیرهٔ خرما غلیظ: ۲۵۰–۳۰۰ گرم (بسته به ذائقهٔ شیرینی)
- روغن کنجد یا کره (خیلی کم برای چرب‌کردن سطح کار)
نکتهٔ طلایی: نسبت پیشنهادی برای کش بهتر و شیرینی متعادل: ۷۰٪ ارده : ۳۰٪ شیرهٔ خرما.
تفاوت با دیگر حلواهای شوشتر
در میان حلواهای شوشتر مثل حلوا قبیت یا حلوا زردک، حلوا کشی تنها نوعی است که هنگام سروِ گرم، بافتی کشسان و رشته‌ای دارد؛ بقیه حلواها معمولاً بافت نرمِ غیرکشسان دارند.
ارزش غذایی و خواص (در هر ۱۰۰ گرم)
- کالری: حدود ۵۰۵–۵۱۰ کیلوکالری
- پروتئین: حدود ۱۲ گرم (عمدتاً از کنجد)
- چربی کل: حدود ۳۷–۳۸ گرم (غیراشباع مفید غالب؛ اشباع کمتر)
- کربوهیدرات: حدود ۳۸–۴۰ گرم (قندهای طبیعی شیرهٔ خرما + فیبر کنجد)
- ریز‌مغذی‌ها: کلسیم، آهن، منیزیم، روی (از ارده) و پتاسیم و پلی‌فنول‌ها (از خرما)
یادداشت: اعداد تقریبی‌اند و با نسبت مواد و رطوبت تغییر می‌کنند.
برای چه رده‌های سنی مناسب است؟
- کودکان و نوجوانان فعال: به‌صورت لقمهٔ کوچک در صبحانه/میان‌وعده کنار نان سبوس‌دار.
- جوانان و ورزش سبک: ۱–۲ قاشق غذاخوری قبل از فعالیت، انرژی پایدارتری نسبت به قند خالص می‌دهد.
- میانسالان و سالمندان: مصرف کم و کنترل‌شده؛ در صورت محدودیت قند/چربی با نظر متخصص.
- بارداری/شیردهی: با نظر پزشک؛ به‌دلیل انرژی و مواد معدنی، ولی قند و کالری مدیریت شود.
جایگزین‌ها و همراهی‌های پیشنهادی
- جایگزین: ارده + شیرهٔ انگور (دوشاب) یا کرهٔ بادام‌زمینی ۱۰۰٪ + عسل.
- همراهی: نان سنگک/سبوس‌دار + برش موز/سیب؛ چای کم‌شیرین یا قهوهٔ تلخ؛ گردو خردشده روی حلوا.
نکات خرید و نگهداری
- برچسب «بدون شکر افزوده» و استفاده از اردهٔ شوشتری امتیاز مثبت است.
- بافت تازه: لطیف، براق و کشسان در گرما؛ مزهٔ کنجد نباید تلخ باشد.
- نگهداری: ظرف دربسته، جای خنک و تاریک؛ در گرما یخچال. پیش از سرو ۱۰–۱۵ دقیقه در محیط باشد تا نرم شود.
چرا حلوا کشی کش می‌آید؟
به‌خاطر تعادل فاز چربی ارده با شربت قندی غلیظ و کش‌آوری (تا زدن مکرر) که ساختار رشته‌ای ایجاد می‌کند.
تفاوت با حلوا اردهٔ معمولی چیست؟
حلوا اردهٔ کلاسیک غیرکشسان و برشی است؛ حلواکشی شوشتر هنگام سروِ گرم، کشسان و رشته‌ای است.
جدول ارزش غذائی حلوا کشی (۱۰۰ گرم)
*ارقام تقریبی‌اند و با نسبت مواد اولیه و رطوبت محصول تغییر می‌کنند. مصرف در چارچوب رژیم متعادل توصیه می‌شود.
